Senator Józefa Bramowska w stroju regionalnym.
Józefa Bramowska urodziła się 10 marca 1860 w Żyglinie (pow. Tarnowskie Góry). Zmarła 24
października 1942, również w Żyglinie. Pochowana na tamtejszym cmentarzu. Jej
ojcem był Piotr Batsch, miejscowy rolnik, a matką Barbara z d. Przybyłek. Po
ukończeniu szkoły powszechnej wyszła za mąż za Piotra Bramowskiego. Dochowali
się 5 synów.
W 1909 roku założyła Towarzystwo Kobiet w Żyglinie. Jego oficjalnym
celem była działalność dobroczynna. W praktyce Towarzystwo propagowała
czytelnictwo polskich gazet i książek, oraz poznawanie polskiej kultury i
historii. W 1914 roku, została aresztowana za wygłoszenie patriotycznej mowy na
wiecu kobiet polskich w Bytomiu, gdzie występowała jako przedstawicielka
Żyglina.
Po zakończeniu I Wojny Światowej reaktywowała Towarzystwo
Kobiet, tym razem pod nazwą Towarzystwa Polek. Tworzyła struktury tej
organizacji we wszystkich miejscowościach powiatu tarnogórskiego. W 1920 roku
była organizatorką i przewodniczącą pierwszego powiatowego Zjazdu Polek w
Tarnowskich Górach. Rok później jako delegatka powiatu tarnogórskiego
uczestniczyła w Sejmiku Towarzystwa Polek w Gliwicach.
Za swoją działalność na rzecz przyłączenia Górnego Śląska
do Polski Józefa Bramowska została aresztowana w 1919 roku i osadzona w
więzieniu w Tarnowskich Górach. Była też jednym z najaktywniejszych działaczy
polskiej akcji plebiscytowej, przez co kilkakrotnie stała się celem napadów
niemieckich bojówek. W trakcie przygotowań do III Powstania w żyglińskim domu
Bramowskich znajdował się magazyn broni.
W okresie międzywojennym Józefa Bramowska nadal czynnie
działała w organizacjach kobiecych. Została min. wybrana do Zarządu Głównego
Towarzystwa Polek. Od 1928 roku pełniła również funkcję Przewodniczącej Kobiet
Śląska. W tym samym roku została wybrana do Senatu Rzeczypospolitej. Kolejny raz
otrzymała mandat w 1935 r.
Dzięki swojej aktywności i wielkiemu doświadczeniu była
postacią znaną wśród aktywistek ruchów kobiecych w zachodniej Europie
(zwłaszcza we Francji). Przewodnicząca I Posiedzenia Kobiet we wschodniej
Francji, Markiza de Loys - Chandieu tak pisała w posłaniu przesłanym Pani Senator J. Bramowskiej:
"My, kobiety alzackie dziękujemy Pani Bramowskiej za
jej wyrazy sympatii i za jej pouczenia, będące wynikiem długoletniego
doświadczenia. Słowa jej przyszły do nas w chwili, gdy podjęłyśmy się wielkiego
wysiłku, by zgromadzić wszyskie kobiety wschodniej Francji celem zorganizowania
dnia kobiet dla zdobycia cywilnych i politycznych praw dla kobiety. Obyśmy
mogly, idąc za przykładem wielkiej Polski walczyć bez załamania się o prawa kobiet
i Ojczyzny!"
Mimo podeszłego wieku senator Bramowska była osobą niezwykle
aktywną, czynnie uczestniczącą w wielu ważnych wydarzeniach. Za swoją
działalność została odznaczona min. Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Oficerskim
Orderu Polonia Restituta i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Po niemieckiej agresji na
Polskę w połowie września 1939 roku znalazła się we Lwowie, gdzie po wejściu
Armii Radzieckiej ukryła wszystkie swoje dokumenty. 29 września powróciła do
Żyglina, chociaż znajdowała się na niemieckiej liście proskrypcyjnej polskich
działaczy. Od wywiezienia do obozu koncentracyjnego uratował ją podeszły wiek i
zły stan zdrowia. Józefa Bramowska zmarła w Żyglinie 24 października 1942 r.
Pochowano ją na miejscowym cmentarzu.
Obchody
w Katowicach w 15 rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego (2 maja 1936
r.). Weterani powstania styczniowego przybyli na uroczystości. Widoczni
m.in.: Maria Fabianowska (stoi w środku z kwiatami), Adam Wojciechowski
(2. z lewej). W stroju regionalnym senator Józefa Bramowska.
----------------------------------------------------
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz